Lei�beiningar Rvei-044 2.02.08.20 �tg. 11.0 �tg.dagur 12/09/2022

2.02.08.20 Enteroveirur (coxsackie, echo, parecho, polio, o.fl.)

Ranns�knir - Heiti, �bendingar, grunnatri�i

Heiti ranns�knar: Kjarns�rum�gnun (PCR). Veirur�ktun. Ra�greining (t�pugreining).
Samheiti: Coxsackie, echo, parecho, EV71, EVD68 o.fl.
P�ntun: Bei�ni um veiruranns�kn, e�a Rafr�nt bei�na- og svarakerfi: Cyberlab innan LSH.
Ver�: Sj� Gjaldskr�r

�bending:
Ef grunur er um enteroveirus�kingu er �st��a til a� taka s�ni fyrir veirur�ktun/veiruleit.
Meira en 70 enteroveirur eru �ekktar hj� m�nnum. Einkenni geta m.a. veri� � �ndunarf�rum (misalvarleg), hiti, �tbrot og bl��rur, hand-f�ta og munn-sj�kd�mur, augns�kingar, hjartas�kingar (gollursh�sb�lga), og s�kingar � taugakerfi (heilahimnub�lga, heilab�lga).

Grunnatri�i ranns�knar:
Veiruleit (PCR og/e�a veirur�ktun)
PCR pr�f og veirur�ktun greina hvort veiran e�a erf�aefni hennar s� til sta�ar � s�ninu.
Ra�greining (t�pugreining)

S�nataka

S�rst�k t�masetning s�nat�ku:
Yfirleitt n�st bestur �rangur ef s�ni eru tekin sem fyrst eftir byrjun sj�kd�mseinkenna.

Ger� og magn s�nis:
(Ger� og magn kemur fram � linkunum fyrir hverja s�nager�)

Saurs�ni , saurs�naglas
�ndunarf�ras�ni, nota� er �mist veiruleitarpinna e�a sog/skol � dau�hreinsa� glas
Munnstrok, veiruleitarpinni
H��strok, veiruleitarpinni
Augnstrok, veiruleitarpinni
�vags�ni, �vags�naglas
M�nuv�kvi, ≥1 ml � dau�hreinsu�u glas me� utan� skr�fu�u loki
Flei�ruv�kvi (Brj�stholsv�kvi), ≥1 ml � dau�hreinsu�u glas me� utan� skr�fu�u loki
Li�v�kvi, ≥1 ml � dau�hreinsu�u glas me� utan� skr�fu�u loki
Gollursh�ssv�kvi, ≥1 ml � dau�hreinsu�u glas me� utan� skr�fu�u loki
Vefjas�ni (biops�ur, krufningar)
Bl��s�ni, heilbl�� me� geli (gul mi�ja) ≥ 4 ml e�a �n gels

L�sing s�nat�ku:
Saur - s�nataka
M�nu�stunga
�ndunarf�rastrok - s�nataka
H��strok - s�nataka
�vag - s�nataka
Bl��taka
�j�nustuhandb�k Ranns�knarsvi�s
�rugg losun s�nat�kuefna og �halda

Sending og geymsla

Merking, fr�gangur og sending s�na og bei�na:
Sj� lei�beiningu: �tfylling bei�na, merking, fr�gangur og sending s�na

Geymsla ef bi� ver�ur � sendingu:
� k�li

Flutningskr�fur:
M� flytja vi� stofuhita
Me� fyrstu fer�

Ni�urst��ur

Svar:
PCR: 1-3 virkir dagar e�a eftir a�st��um
Veirur�ktun: Fyrsti aflestur eftir 1-2 daga, r�ktun getur veri� seinleg og lokasvar �v� dregist.
Ra�greining (t�pugreining): 1-2 m�nu�ir

T�lkun:
Ni�urst��ur �r PCR pr�fum hafa yfirleitt h� j�kv�� og neikv�� sp�gildi gagnvart �eim veirum sem pr�fa�ar eru.
Ni�urst��ur �r veirur�ktunum hafa h� j�kv�� sp�gildi ef eitthva� r�ktast, en vegna �ess hve margar veirur eru illr�ktanlegar er neikv�tt sp�gildi takmarka�.

Heimildir

2.02.08.20 Enteroveirur (coxsackie, echo, parecho, polio, o.fl.)

Ritstj�rn

Sam�ykkjendur

�byrg�arma�ur

�tgefandi