Lei�beiningar Rvei-141 2.02.86 �tg. 12.0 �tg.dagur 05/14/2024

2.02.86 Rau�ir hundar (Rubella)

Ranns�knir - Heiti, �bendingar, grunnatri�i

Heiti ranns�knar:

M�tefnaleit (IgM og IgG).

Kjarns�rum�gnun (PCR)

Samheiti:

Rubella

P�ntun:

Bei�ni fyrir bl��vatnspr�f vegna m��rasko�unar

Bei�ni um veiruranns�kn

, e�a Rafr�nt bei�na- og svarakerfi:

Cyberlab

innan LSH.

Ver�:

Sj�

Gjaldskr�r

�bending

Rau�ir hundar valda oftast v�gum einkennum hj� b�rnum en geta lagst �yngra � fullor�na. � st�ku tilfellum getur �essi veirus�king valdi� li�b�lgum og heilab�lgu hj� heilbrig�um einstaklingum. Veikist kona af rau�um hundum � me�g�ngu er h�tta � alvarlegum f�sturska�a einkum ef �a� gerist � fyrstu �rem m�nu�um me�g�ngunnar. F�sturska�i getur veri� heyrnarsker�ing, blinda

, hjartagalli, vaxtarsker�ing og jafnvel f�sturl�t.

Einkenni geta veri� mismunandi eftir einstaklingum en algengustu einkennin eru rau� e�a br�nleit �tbrot sem byrja oft � kringum eyrun e�a � andliti en brei�ast s��an flj�tt �t um l�kamann og geta n�nast or�i� a� einni samfelldri hellu. Einnig fylgir oftast v�gur hiti, st�kka�ir eitlar � h�lsi og h�fu�verkur. Einkennin ganga vanalega til baka � u.�.b. �remur d�gum. �essi einkenni geta svipa� til annarra veirusj�kd�ma eins og mislinga og hlaupab�lu. D�mi eru um a� sj�kd�mseinkenni geta veri� svo v�g a� vi�komandi ver�ur �eirra ekki var.

� me�g�ngu er kanna� hvort m�tefni s�u tilsta�ar.

Grunnatri�i ranns�knar

M�tefnam�ling er ger� annars vegar til a� greina br��as�kingu (IgM og IgG m�tefni) og hins vegar umli�na s�kingu (IgG m�tefni).

PCR pr�f greina hvort veiran e�a erf�aefni hennar s� til sta�ar � s�ninu.

S�nataka

S�rst�k t�masetning s�nat�ku:

Ef gera � samanbur� � br��a- og batas�ni, ber a� taka br��as�ni sem allra fyrst.

Ger� og magn s�nis:

Heilbl��/sermi rau�ur tappi me� geli (gul mi�ja) e�a �n gels , ≥ 4 ml
Veiruleit: Strok �r h�lsi og/e�a nefkoki, veiruleitarpinni

�vags�ni (5-10 ml)
M�nuv�kvi (≥0,5 ml � dau�hreinsa� glas - n�mer 2 e�a 3)

L�sing s�nat�ku:

Bl��taka

�ndunarf�rastrok - s�nataka

M�nu�stunga

�vag - s�nataka

�j�nustuhandb�k Ranns�knarsvi�s

�rugg losun s�nat�kuefna og �halda

Sending og geymsla

Merking, fr�gangur og sending s�na og bei�na:

Sj� lei�beiningu:

�tfylling bei�na, merking, fr�gangur og sending s�na

Geymsla ef bi� ver�ur � sendingu:

� k�li.

Flutningskr�fur:

M� flytja vi� stofuhita.

Ni�urst��ur

Svar:

M�tefnam�ling: Endanlegs svars m� v�

nta 1-2 virkum d�gum eftir a� s�ni berst fyrir IgG og u.�.b. viku fyrir IgM.

PCR: A� jafna�i innan 24 klukkustunda.

T�lkun:

J�kv�tt IgM og/e�a markt�k (4x) h�kkun IgG m�tefna bendir til n�rrar/n�legrar s�kingar. Neikv�tt IgM og j�kv�tt IgG bendir til eldri s�kingar e�a �n�mis vegna b�lusetningar. Engin m�lanleg m�tefni er tilefni til b�lusetningar.

Veiruleit (PCR): J�kv��ar ni�urst��ur benda til n�legrar e�a yfirstandandi s�kingar.

S�rfr��il�knar veiruranns�kna meta ��rfina fyrir t�lkun ni�ursta�na.

Rau�ir hundar eru tilkynningaskyldur sj�kd�mur.

Heimildir

CDC, Rubella (German measles, 3 day measles)

2.02.86 Rau�ir hundar (Rubella)

Ritstj�rn

Sam�ykkjendur

�byrg�arma�ur

�tgefandi