1. Beiðni þarf að fylgja hverju sýni. Beiðnablöð má finna í þjónustuhandbók Rannsóknaþjónustu og rafrænar beiðnir í Heilsugátt (HRIS, HROS og Cyberlab).
2. Á beiðni eru skráðar eftirfarandi upplýsingar:
   1. Nafn og kennitala eða númer (dulkóði) sjúklings. Dulkóðun er alfarið á ábyrgð sendanda.
   2. Nafn og númer beiðandi læknis.
   3. Heiti stofnunar og deildar (beiðandi og greiðandi).
   4. Ef senda á afrit af rannsóknarniðurstöðum er tilgreint nafn og númer læknis og aðsetur (stofnun og deild) / heimilisfang.
   5. Sýnatökudagur og tími.
   6. Tegund sýnis.
   7. Rannsóknir sem beðið er um, ábending rannsóknar og viðeigandi klínískar upplýsingar.
   8. Frávik, undantekningar eða viðbætur við skjalfesta sýnatökuaðferð.
   9. Aðrar sértækar upplýsingar sem beðið er um á viðkomandi beiðni:
      1. Beiðnir erfða- og sameindalæknisfræðideildar
         • Ósk um flýtimeðferð.
      2. Beiðnir meinafræðideildar
         • Símanúmer ef skyndisvars er óskað.
         • Ósk um frystiskurð (vefjarannsókn).
         • Aðgerð (vefjarannsókn).
         • Taka skal fram hvort innsend gler eru alkóhólfixeruð eða loftþurrkuð sem og fjölda glerja. (frumurannsókn).
      3. Beiðni um sýklarannsókn
         • Sýklalyfjagjöf undanfarna daga. Þannig er hægt að taka tillit til meðferðar við val á lyfjum til næmisprófa.
         • Sýklalyfjaofnæmi. Þannig er hægt að taka tillit til þess við val á lyfjum til næmisprófa og ráðleggingar um meðferð.
         • Geymsluaðstæður sýna.
      4. Beiðni um veirufræðirannsókn
         • Upphafsdagur einkenna.
         • Við vessa- eða blóðmengunarslys þarf að koma fram hver varð fyrir slysinu, frá hverjum og hvort sjúklingur sé í áhættuhópi.

Myndband með leiðbeiningum um útfyllingu beiðna í heilsugátt
Í stillingum er hægt að velja forskráðar upplýsingar.

Á öllum beiðnum þarf eftirfarandi að koma fram:

• Ef beðið er um ástungu þarf að velja beiðni ástunga og inngrip og haka við upplýsingar sem við á.
• Tilvísandi læknir: Læknir sem ber ábyrgð á sjúklingi.
• Tengdur læknir: Valfrjáls reitur. Viðkomandi fær tilkynningar um rannsóknina í vinnuhólfið sitt.
• Sjúklingur tilheyrir: Beiðandi deild eða stofnun.
• Bráðleiki rannsókna: Strax - Innan 4ra klst - Í dag - Innan 2-3 daga - Tímaröð.
• Beiðni sendist til: Hvar á að framkvæma rannsóknina.
• Myndir sýnast á fundi: Veljið viðkomandi fund ef sýna á rannsókn á röntgenfundi.

• Sýnaílát eru merkt með nafni og kennitölu sjúklings, eða dulkóða ef það á við.
• Ekki má líma merkimiða yfir strikamerkingar eða upplýsingar um fyrningardag ílátsins.
• Límmiðar með strikamerkjum úr rafrænum beiðnakerfum eru látnir snúa þannig á íláti að hægt sé að skanna strikamerkið.
• Vefjasýni eru merkt með tegund sýnis og hvort sýnið sé ferskt eða í formalíni.
• Vökvar til frumurannsóknar eru merktir með tegund sýnis og eru íblandaðir vökvar teknir fram.
• Gler til frumurannsóknar eru merkt með nafni og/eða kennitölu sjúklings og því hvort þau eru fixeruð (F) eða loftþurrkuð (L).
• Sýni sömu gerðar, í sams konar íláti en frá mismunandi stöðum líkamans eru aðgreind með tegund sýnis, sýnatökustað eða raðnúmeri sýnis.

Sýni flutt innan Landspítala og í beinum boðsendingum

1. Gengið er úr skugga um að sýni hafi verið tekið eins og lýst er í þjónustuhandbók Rannsóknaþjónustu.
2. Þess er gætt að sýnaílát sé vel lokað.
3. Mengist ílát að utan er sýnið sett í nýtt ílát ef tök eru á, en annars er ílátið sótthreinsað vel að utan áður en það er sent.
4. Gengið er úr skugga um að merkingum á sýni og beiðni beri saman.
5. Sýnið og ef við á beiðnin er sett í til þess gerða plastvasa, í sitthvort hólfið og vasinn merktur eins og lýst er í leiðbeiningum um notkun og merkingu plastvasa fyrir sýni.
6. Við sendingu áhættusýna er fylgt leiðbeiningunum Sending lífsýna með mögulegu smitefni af flokki A innan Landspítala

1. Gengið er úr skugga um að sýni hafi verið tekið eins og lýst er í þjónustuhandbók Rannsóknaþjónustu.
2. Þess er gætt að sýnaílát sé vel lokað.
3. Mengist ílát að utan er sýnið sett í nýtt ílát ef tök eru á, en annars er ílátið sótthreinsað vel að utan áður en það er sent.
4. Gengið er úr skugga um að merkingum á sýni og beiðni beri saman.
5. Fylgt er leiðbeiningum um sendingu smitefnis.
6. Frosin/kæld sýni eru send í frauðkössum með þurrís eða kælikubb. Frauðkassar og kælikubbar eru sendir til baka sé þess óskað.

1. Smærri vefjasýni eru sett í lokað ílát og það sett ofan í annað ílát með ís.
2. Stærri skurðstofusýni eru sett í plastpoka og hann settur ofan í fötu með ís.
3. Ytri umbúðir þurfa að vera með þéttu loki.
4. Ytri og innri umbúðir eru merktar með persónuauðkennum sjúklings og tegund líffæris.
5. Setja má mörg smærri ílát frá sama sjúkling ofan í söma fötuna með ís.
6. Það er misjafnt eftir tegund vefjasýnisins hvernig gengið er frá smærri sýnunum í innra ílátið sjá þjónustuhandbók Rannsóknaþjónustu.

Á opnunartíma afhendast sýni í móttökum deilda sjá þjónustuhandbók Rannsóknaþjónustu.
Einnig má afhenda sýni hjá vaktmönnum Landspítala.

Á sýklafræðideild má utan opnunartíma setja sýni í lúgu við inngang á deildinni v/Barónsstíg.
Upplýsingar um opnunartíma, símanúmer og vaktir má finna í þjónustuhandbók Rannsóknaþjónustu.

Glös til sýnatöku fást á birgðastöð Landspítala:
Sími 543-1090
Tölvupóstur: sala@landspitali.is

Nánari upplýsingar um sýnaglös, ílát og/eða sýnatökusett til ákveðinna rannsókna er að finna í þjónustuhandbók Rannsóknaþjónustu.

Efniviður fáanlegur hjá rannsóknadeildum eða birgðastöð: