Vinnul�sing LSH-3362 25.00.03.16 �tg. 2.0 �tg.dagur 09/24/2020

25.00.03.16 COVID-19 - einkenname�fer� fyrir sj�klinga me� l�knandi �herslur

A� l�sa einkenname�fer� hj� sj�klingi me� COVID-19 veirus�kingu �egar �kv�r�un hefur veri� tekin um l�knandi �herslur � me�fer�

Hver framkv�mir og hven�r

L�knir sem sinnir sj�klingi, eins og l�st er � framkv�md.

Framkv�md

Eftirfarandi me�fer� vi� einkennum e

r lei�beinandi.

Ef ��rf er �

frekari a�sto� e�a r��gj�f, er haft

samband vi� r��gefandi e�a vakthafandi s�rfr��ing � l�knarl�kningum.

Andnau�

Morf�n e�a morf�nskyld lyf eru kj�rlyf

vi� andnau� vi� lok l�fs.

Fylgt er fl��iriti um

notkun morf�nlyfja hj� sj�klingi � andnau�

Ef sj�klingur er �r�legur:

Gefi� er bens�d�asep�n (T. Sobril 10 mg p.o, T/Inj. Stesolid 5 mg p.o, 2-5 mg s.c/i.v e�a Inj. Midazolam 2,5 - 5 mg s.c/i.v eftir ��rfum)
Ef h�tta er � �r��i er for�ast a� gefa bens�d�asep�n �ar sem �a� eykur h�ttu � �r��i. � sta�inn er gefi� t.d. Inj. Haldol 1-2 mg s.c/i.v e�a T. Olanzapine 2,5-5 mg p.o.
Ef �r�leiki er vi�varandi eftir endurteknar gjafir af ge�rofslyfi, �� er gefi� bens�d�asep�n sem vi�b�t, eins og l�st er a� ofan.

�r�� vi� lok l�fs

Afla� er uppl�singa hj� a�standendum sem g�tu varpa� lj�si � m�gulegar �st��ur �r��s. A�standendur f� afhent fr��sluefni: �r�� - uppl�singar fyrir a�standendur og fari� yfir �a� me� �eim. Uppl�st er um a� �r�� gangi m�gulega ekki til baka �r�tt fyrir me�fer�.
Umhverfi:
- Gard�nur eru haf�ar fr�dregnar og lj�s kveikt � daginn.
- Lj�s sl�kkt a� n�ttu og dregi� �r �reiti.
- Fj�trar eru fjarl�g�ir eins og h�gt er, t.d. r�mgrindur, ��aleggir og a�rir �hlutir.
- Reynt a� hafa kunnugleg andlit vi� um�nnun. M�gulega �arf � erfi�um tilvikum undantekningu � heims�knarbanni og f� a�standanda til a� vera hj� �stvini.
- For�ast er a� gefa andk�l�nvirk lyf.
Lyfjame�fer� vi� �r��i me� �r�leika: Inj. Hald�l 2-5 mg i.v/s.c/i.m, m� endurtaka � klukkustundar fresti (h�mark 20 mg � s�larhring).
- Ef ekki n�st �rangur me� �eirri me�fer� og sj�klingur getur teki� lyf um munn m� �huga a� skipta yfir � T. �lansap�n 2,5-5 mg p.o.
- For�ast �tti a� nota Hald�l og �lansap�n ef sj�klingur er me� Parkinson’s e�a Lewy Body heilabilun. Nota m� T. Quetiapine 25-50 mg p.o � allt a� 8 klst. fresti ef sj�klingur getur teki� lyf um munn.
- Ef �r�leiki er vi�varandi og nota �arf bens�d�asep�n sem vi�b�t, er gefi� Inj. Midazolam 2,5-5 mg s.c �ar til r� n�st. Meti� er hvort setja eigi upp lyfjad�lu undir h�� me� Midazolam. Upphafsskammtur er 15 mg � s�larhring sem getur �urft a� auka flj�tt vegna �olmyndunar.

Hrygla vi� l�fslok

A�standendur eru uppl�stir um um a� hrygla ��i ekki a� sj�klingur s� a� kafna, heldur heyrist hlj�� vi� �ndun �egar sl�m safnast � koki. Oftast er erfi�ara fyrir �stvini a� heyra hryglu en fyrir sj�klinginn, sem er oftar en ekki vi� litla me�vitund � �essu stigi.
For�ast er a� soga �r efri �ndunarvegi, �ar sem �a� getur �tt undir ��gindi og kokvi�brag�. Munnhol er hreinsa� varlega og h�f�alag haft h�kka� h�gt er.
Lyf vi� hryglu:
- Scopoderm pl�stur 1 mg, en haft � huga a� virkni kemur ekki fram fyrr en eftir um 12 klst. H�marksskammtur eru tveir pl�strar � einu.
- Inj. Robinul 0,2-0,4 mg s.c/i.v p.n hefur hra�ari virkni en Scopoderm. Lyfi� m� gefa endurteki� �ar til �rangur n�st og m� einnig gefa undir h�� lyfjad�lu, allt a� 1,2 mg � s�larhring.

H�g�atreg�a

R��lagt er a� allir sj�klingar � morf�nskyldum lyfjum f�i me�fer� vi� h�g�atreg�u.

Oftast �arf a� nota samsetta me�fer� vi� h�g�atreg�u, b��i �rvandi og m�kjandi h�g�alyf.

Ef sj�klingur getur teki� lyf um munn:
- M�kjandi lyf: T. Magnesia Medic 500-1000 mg x 1-3 � dag e�a mixt. Sorbitol 15 ml x 2 � dag.
- �rvandi lyf: Laxoberal dropar 10-20 dropar a� kv�ldi e�a T. Senokot 2-4 t�flur fyrir svefn.
Ef sj�klingur getur ekki teki� lyf um munn: Dulcolax st�ll um enda�arm e�a Klyx.

Verkir

Stakar gjafir af morf�nskyldu lyfi er flj�tlegasta lei�in til a� n� verkjastillingu vi� l�fslok.

ylgt er fl��iriti um

notkun morf�nlyfja hj� sj�klingi � andnau�

Heimildir

Tengd skj�l:

COVID-19 - handb�k

25.00.03.16 COVID-19 - einkenname�fer� fyrir sj�klinga me� l�knandi �herslur

Ritstj�rn

Sam�ykkjendur

�byrg�arma�ur

�tgefandi