Lei�beiningar Rs�k-391 2.02.20 �tg. 4.0 �tg.dagur 01/27/2022

2.02.20 Kynf�ri - PCR fyrir Mycoplasma genitalium og Trichomonas vaginalis

Ranns�knir - Heiti, �bendingar, grunnatri�i

Ranns�knir - Heiti, �bendingar, grunnatri�i
Heiti ranns�knar: Mycoplasma genitalium og Trichomonas vaginalis erf�aefnispr�f.
Samheiti: Mycoplasma og Trichomonas
P�ntun: Bei�ni um s�klaranns�kn e�a Cyberlab innan LSH. Ver�: Sj� Gjaldskr�

�bending

Grunur um Mycoplasma genitalium s�kingu hj� k�rlum me� �vagr�sarb�lgu og neikv�tt lekandapr�f, hj� konum me� einkenni e�a teikn grindarholsb�lgu og hj� n�verandi b�lf�l�gum einstaklinga me� greinda MG s�kingu (1).
Grunur um Trichomonas vaginalis(TV) s�kingu. Helstu birtingarmyndir s�kingar eru �vagr�sarb�lga hj� k�rlum og skei�arb�lga og �vagr�sarb�lga hj� konum.

Grunnatri�i ranns�knar

N� �slensk ranns�kn � G�ngudeild H��- og kynsj�kd�ma Landsp�tala s�ndi a� algengi M. genitalium � ��i deildarinnar var 9% og a� algengi gena sem tengjast azithromycin �n�mi var 50% � MG-j�kv��um einstaklingum. M. genitalium s�king er �v� n�stalgengasti bakter�ukynsj�kd�murinn � �slandi, � eftir klamyd�u. � s�mu ranns�kn reyndist algengi Trichomonas vera 0.1% (2).
Vi� greiningu M. genitalium og Trichomonas er nota� er raunt�ma PCR sem leitar a� b��um s�klunum � sama hvarfi. � pr�finu eru v�sar (pr�merar) nota�ir til �ess a� magna upp markr��ina sem er veri� a� leita a� og fl�rmerktir �reifara (pr�bar) festast vi� markr��ina og gef �� fr� s�r lit sem er m�ldur � raunt�ma. Leita� er a� 2 markr��um: fyrir M. genitalium er �a� MgPa og fyrir Trichomonas vaginalis er �a� 2-kt endurteknar ra�ir.
Ef erf�aefni MG finnst � s�ni �� er leita� a� markr��um gena sem geta valdi� �n�mi fyrir azithromycin.

S�nataka

S�rst�k t�masetning s�nat�ku

�skilegt er a� taka s�ni ��ur en s�klalyfjame�fer� hefst.
Ef sannreyna �arf �rangur me�fer�ar vi� M. genitalium skal ekki taka kontr�lsyni fyrr en a.m.k. �remur vikum eftir lok me�fer�ar �v� a� erf�aefni �r dau�um M. genitalium frumum getur skilist �t � nokkrar vikur eftir me�fer�.
Ekki er talin ��rf � kontr�lsyni eftir me�fer� vi� Trichomonas.

�l�t og �h�ld

Karlar: dau�hreinsa� �vags�nat�kuglas me� skr�fu�um tappa
Konur: eSwab pinni � glasi me� bleikum tappa (mynd)

Ger� og magn s�nis

M. genitalium finnst oft � mj�g litlu magni � s�kingum og �v� er mikilv�gt a� fylgja lei�beiningum um s�nat�ku.
Karlar: taka skal 10 - 20 mL af fyrstu bunu �vagi. Ekki er m�lt me� meira magni �v� �a� �ynnir bakter�u��ttni s�nis.
Konur: strok fr� skei� .
Senda m� �nnur s�ni eins og strok fr� �vagr�s karla, enda�armi og legh�lsi, en minna er vita� um greiningarh�fni pr�fsins fyrir �essi s�ni samanbori� vi� �vag karla og skei�arstrok.
- Ranns�knir benda til a� �vag karla s� jafn gott e�a betra s�ni en �vagr�sarstrok.

L�sing s�nat�ku

�vags�ni (karlar)

Sj�klingurinn m� ekki hafa kasta� af s�r �vagi � 1 klukkustund fyrir s�nat�ku.
Sj�klingur kastar af s�r 10 - 20 ml af fyrsta �vagi (ekki mi�bunu�vagi) � �vagd�s �n vi�b�tarefna. Flytja m� �vagi� � Urine Monovette glas ef �a� au�veldar geymslu og flutning.

Skei�arstrok (leggangastrok): teki� af heilbrig�isstarfsmanni e�a sj�klingi

S�ni teki� me� eSwab pinna � s�naglasi me� bleikum tappa, sj� mynd ofar. ATH! Ekki skal v�ta pinnann � v�kvanum � glasinu fyrir s�nat�ku.
Teki� er um pinnann fyrir ofan skoruna og honum stungi� u.�.b. 5 cm inn � skei�. Ef kona tekur s�ni sj�lf skal f�ra skapabarma � sundur ��ur en pinna er stungi� inn.
Pinna er stroki� eftir sl�mh��inni me� sn�ningshreyfingu � 30 sek (til a� auka smitmagn � pinna).
Ef pinni er br�nn e�a bl��ugur �arf a� endurtaka s�nat�ku.
Setji� pinnann � s�naglasi� og brj�ti� skafti� af vi� skoruna. G�ti� �ess a� pinnaskaft OFAN vi� skoru fari ekki ofan � glasi�.

�r��andi: Pinninn � a� fylgja me� � glasinu.

Sj�lftekin s�ni �r legg�ngum.pptx

Legh�lsstrok og �vagr�s karla

S�ni teki� me� eSwab pinna � s�naglasi me� bl�um tappa, sj� mynd ofar. ATH! Ekki skal v�ta pinnann � v�kvanum � glasinu fyrir s�nat�ku.
Teki� er um pinnann fyrir ofan skoruna og honum stungi� inn � legh�lsinn e�a �vagr�s karla, og sn�i� � 5 hringi (� s�mu �tt).
Ef pinni er br�nn e�a bl��ugur �arf a� endurtaka s�nat�ku.
Setji� pinnann � s�naglasi� og brj�ti� skafti� af vi� skoruna. G�ti� �ess a� pinnaskaft OFAN vi� skoru fari ekki ofan � glasi�.

�r��andi: Pinninn � a� fylgja me� � glasinu.

Enda�armsstrok

S�ni teki� me� eSwab pinna � s�naglas me� bleikum tappa, sj� mynd ofar. ATH! Ekki skal v�ta pinnann � v�kvanum � glasinu fyrir s�nat�ku.
Teki� er um pinnann fyrir ofan skoruna og honum stungi� 3 - 5 cm inn � enda�arm.
Pinna er stroki� eftir sl�mh��inni me� sn�ningshreyfingu, � 5 - 10 sek. Ef pinni er miki� saurmenga�ur �� skal farga honum og endurtaka s�nat�ku.
Setji� pinnann � s�naglasi� og brj�ti� skafti� af vi� skoruna. G�ti� �ess a� pinnaskaft OFAN vi� skoru fari ekki ofan � glasi�.

�r��andi: Pinninn � a� fylgja me� � glasinu.

�rugg losun s�nat�kuefna og �halda

Sending og geymsla

Merking, fr�gangur og sending s�na og bei�na

�tfylling bei�na, merking, fr�gangur og sending s�na

Geymsla ef bi� ver�ur � sendingu

S�ni skal geyma vi� 4�C fram a� sendingu s�nis (3,4).

Flutningskr�fur

S�ni m� senda vi� stofuhita og �skilegt er a� �a� berist til S�kla- og veirufr��ideildar Landsp�tala innan 3ja daga fr� s�nat�ku.

Ni�urst��ur

Svar

Ni�ursta�a fyrir greiningu � M. genitaliumog T. vaginalis liggur fyrir a� �llu j�fnu innan 7-10 daga eftir a� s�ni� berst � S�kla- og veirufr��ideild.
M. genitalium og T. vaginalis s�kingar eru ekki tilkynninga- n� skr�ningaskyldir sj�kd�mar � �slandi.

T�lkun

J�kv�tt pr�f ��ir a� erf�aefni

M. genitalium

e�a

T. vaginalis

fannst � s�ninu og er tilgreint � svari hva�a s�kill greindist.

Neikv�tt pr�f ��ir a� erf�aefni

M. genitalium

e�a

T. vaginalis

fannst ekki � s�ninu.

J�kv�� ni�ursta�a er merki um virka e�a n�lega s�kingu af v�ldum

M. genitalium

e�a

T. vaginalis.

J�kv�tt svar t�knar a� markra�ir s�kils s�u til sta�ar � s�ninu en ekki a� s�killinn s� lifandi.

�v� m� b�ast vi� a� f� j�kv�tt svar nokkrum vikum eftir me�fer�. Neikv�� ni�ursta�a �tilokar ekki s�kingu.

Falskt neikv��ar ni�urst��ur geta s�st:

Ef s�ni er illa teki�, ekki geymt vi� 4�C e�a berst seint til ranns�knastofu, og ef magn s�kla � s�ninu er fyrir ne�an n�mi pr�fsins.
Ef efni eru til sta�ar � sj�klingas�ni sem hindra kjarns�rum�gnum.
Ef st�kkbreytingar � bindista� v�sa og �reifara (� markr��um s�klanna) eru til sta�ar.

Falskt j�kv��ar ni�urst��ur geta s�st:

Ef s�ni mengast af j�kv��u s�ni annars sj�klings (t.d. vi� flutning �vags�nis � Urine Monovette glas).
Ef Mycobacterium smegatis, Streptococcus salivarium e�a Vibrio paraheamolyticus finnast � s�ni. M�guleg kross-binding vi� erf�aefni �essara bakter�a fannst � ranns�knum framlei�anda.

N�mi til greiningar �

M. genitalium

er um 75% fyrir �vag og 70% fyrir skei�arstroks�ni � samanbur�i vi� pr�f sem umritar RNA (sem finnst � MG � mun fleiri e

int�kum en DNA) (2). S�rt�ki er um 100% fyrir b��a s�naflokkana. Kl�n�sk ��ing falskt neikv��ra ni�ursta�na er ekki �ekkt a� svo st�ddu.

Fyrir karla er vita� a� magn MG � s�num er � r�ttu hlutfalli vi� einkenni og teikn �vagr�sarb�lgu (5) og �v� er m�gulegt a� falskt neikv��ar ni�urst��ur sj�ist frekar � einkennalausum k�rlum.

L�ti� er vita� um n�mi og s�rt�ki pr�fsins fyrir greiningu � TV.

Heimildir

Soni et al. British Association for Sexual Health and HIV national guideline for the management of infection with Mycoplasma genitalium (2018) BASHH2018 full guidelines.pdf
Hilmarsd�ttir I, Arnard�ttir EM, J�hannesd�ttir ER, Valsd�ttir F, Golparian D, Hadad R, Vigf�sson HB, Unemo M. Prevalence of Mycoplasma genitalium and Antibiotic Resistance-Associated Mutations in Patients at a Sexually Transmitted Infection Clinic in Iceland, and Comparison of the S-DiaMGTV and Aptima Mycoplasma genitalium Assays for Diagnosis. J Clin Microbiol. 2020 Aug 24;58(9):e01084-20. doi: 10.1128/JCM.01084-20 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32611793/
Murray GL et al. The impact of sample storage on molecular-based detection of Mycoplasma genitalium. J Appl Microbiol. 2019 Oct;127(4):1219-1223.
Hardick K et al. INCLUSIVITY, EXCLUSIVITY, STABILITY AND PROSPECTIVE TESTING OF TWO REAL-TIME PCR ASSAYS FOR MYCOPLASMA GENITALIUM. Sex Transm Infect 2019;95(Suppl 1):A1–A376
Libois A et al. Prevalence of Mycoplasma genitalium in men with urethritis in a large public hospital in Brussels, Belgium: An observational, cross-sectional study. PLoS One. 2018 Apr 26;13(4):e0196217.

2.02.20 Kynf�ri - PCR fyrir Mycoplasma genitalium og Trichomonas vaginalis

Ritstj�rn

Sam�ykkjendur

�byrg�arma�ur

�tgefandi