Lei�beiningar Rkl�n-017 2.02.01.01 �tg. 5.0 �tg.dagur 09/07/2023

2.02.01.01 Alb�m�n/kreat�nin hlutfall � �vagi

Almennt
Ver�: Sj� Gjaldskr�
Grunnatri�i ranns�knar: Alb�m�n/kreat�n�n hlutfall � �vagi er pr�f sem er nota� til a� greina sm�alb�m�nmigu (microalbuminuria). Sm�alb�m�nmiga er vi�varandi �tskilna�ur � alb�m�n� � �vagi, minni en svo a� hann greinist � venjulegu �vagstrimlapr�fi en meiri en �a� sem e�lilegt telst (sm�alb�m�nmiga = alb�m�n�tskilna�ur � bilinu 30-300 mg/24 klst). Sm�alb�m�nmiga hefur forsp�rgildi var�andi n�rnamein hj� sj�klingum me� sykurs�ki. Venjan var a� m�la alb�m�n�tskilna� � s�larhrings�vagi, en gott samband er � milli s�larhrings�tskilna�ar � alb�m�ni og alb�m�n/kreat�n�n hlutfalls. �v� m� me� m�lingu � alb�m�n/kreat�n�n hlutfalli f� uppl�singar um alb�m�n�tskilna� �n �ess a� gera s�larhrings�vags�fnun, en kreat�n�n lei�r�ttir fyrir mismunandi ��ttleika �vags.
Helstu �bendingar: Til a� skima fyrir og fylgja eftir sm�alb�m�nmigu hj� sj�klingum me� sykurs�ki.

S�nataka, sending og geymsla

S�nataka, sending og geymsla
Ger� og magn s�nis: Fyrsta morgun�vag, mi�bunus�ni. Geymist � k�li � 7 daga. Ekki skal frysta �vagi�.

Vi�mi�unarm�rk

Vi�mi�unarm�rk
Vi�mi�unarm�rk< 3 mg/mm�l. Mi�ast vi� fyrsta morgun�vag.

Ni�urst��ur

Ni�urst��ur
T�lkun ni�ursta�na: Alb�m�n/kreat�n�n hlutfall � bilinu 3-30 mg/mm�l telst vera sm�alb�m�nmiga og bendir til byrjandi n�rnaskemmda. Gildi > 30 mg/mm�l telst pr�teinmiga (alb�m�nmiga) og er merki um n�rnaskemmd. �ar sem verulegur breytileiki er � �essari ranns�kn fr� degi til dags skal sta�festa j�kv��ar ni�urst��ur me� �v� a� endurtaka pr�fi� tvisvar sinnum. Tv� s�ni af �remur, � �riggja m�na�a t�mabili, �urfa a� vera h�kku� til a� gefa greininguna sm�alb�m�nmiga. V��vamassi hefur �hrif � kreat�n�n �tskilna� og getur alb�m�n/kreat�n�n hlutfall �v� vanmeti� alb�m�n�tskilna� hj� mj�g v��vamiklum einstaklingum en ofmeti� �tskilna�inn hj� mj�g v��var�rum (cachectic) sj�klingum. �st��ur fyrir auknu alb�m�n/kreat�n�n hlutfalli a�rar en sykurs�ki geta veri�: n�rnasj�kd�mar sem ekki eru orsaka�ir af sykurs�ki, bl��miga e�a bl��mengun � �vags�ni, �me�h�ndla�ur h��r�stingur, �vagf�ras�king, sl�m sykurstj�rnun hj� sykurs�kissj�klingum, hjartabilun, s�kingar og str�ng l�kams�reynsla.
H�kku� gildi: N�rnaskemmdir hj� sj�klingum me� n�rnasj�kd�ma, sykurs�ki e�a h�an bl��r�sting.

Heimildir

Heimildir
Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. Fifth Edition. Elsevier Saunders. 2012
Uppl�singable�ill ALBT2, 2019-03, V 13.0 Roche Diagnostics, 2019

2.02.01.01 Alb�m�n/kreat�nin hlutfall � �vagi

Ritstj�rn

Sam�ykkjendur

�byrg�arma�ur

�tgefandi