Lei�beiningar Rkl�n-027 2.02.01.01 �tg. 8.0 �tg.dagur 06/01/2023

2.02.01.01 Am�lasi

Almennt
Ver�: Sj� Gjaldskr�
Grunnatri�i ranns�knar: Alfa-am�lasi er meltingarens�m sem kl�fur fj�lsykrunga svo sem sterkju og gl�k�gen og myndar malt�sa og greindar dextrinke�jur. Alltaf finnst nokkur am�lasi � bl��i og er hann kominn fr� brisi (um 50%) og munnvatnskirtlum (um 50%).
Breytileiki: Til er svonefndur macro-am�lasi. �� myndar am�lasi komplexa vi� plasmapr�tein, oftast imm�n�gl�b�l�n G e�a imm�n�gl�b�l�n A. �essi macro-am�lasi skilst ekki �t um n�ru, vegna st�r�ar sinnar. �etta er sjaldg�ft og ekki tengt kl�n�skum einkennum. Getur gefi� tv� til �ttfalda aukningu � P-am�lasa.

S�nataka, sending, geymsla og hven�r m�ling er ger�

S�nataka, sending, geymsla og hven�r m�ling er ger�
Ger� og magn s�nis:
S�ni teki� � lith�um hepar�n glas me� gr�num tappa me� geli (gul mi�ja)

Litak��i samkv�mt Greiner.
S�ni er skili� ni�ur innan einnar klukkustundar vi� 3000 rpm � 10 m�n�tur.
Geymist 7 daga � k�li.
S�ni m� senda vi� stofuhita.
M�ling er ger� allan s�larhringinn, alla daga vikunnar.

Vi�mi�unarm�rk

Vi�mi�unarm�rk
< 1 �rs, <40 U/L: 1 �rs - 10 �ra, 40 -90 U/L; > 10 �ra, 25 -120 U/L. Vi�mi�unarm�rk fyrir fullor�na eru fengin �r samnorr�nu vi�mi�unarmarkaverkefni.

Ni�urst��ur

Ni�urst��ur
T�lkun
H�kkun: Vi� br��a brisb�lgu h�kkar am�lasi innan 5 - 8 klukkut�ma og h�kkun getur sta�i� � 3-4 daga. Am�lasi h�kkar vi� br��ar b�lgur � munnvatnskirtlum. Am�lasi getur einnig h�kka� vi� a�ra br��a kvi�sj�kd�ma. Getur h�kka� vi� minnka�a n�rnastarfsemi.
L�kkun: S�st vi� exocrine pancreas insufficiency.

Heimildir

Heimildir
Vi�mi�unarm�rk sj�: http://nyenga.net/norip/index.htm
Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. Fifth Edition. Elsevier Saunders, 2012

2.02.01.01 Am�lasi

Ritstj�rn

Sam�ykkjendur

�byrg�arma�ur

�tgefandi