Leiðbeiningar Rsýk-194 2.02.16 Útg. 9.0 Útg.dagur 10/10/2023

2.02.16 Kviðarholsvökvi - bakteríur, sveppir, mýkóbakteríur

Rannsóknir - Heiti, ábendingar, grunnatriði

Rannsóknir - Heiti, ábendingar, grunnatriði
Heiti rannsóknar:

Kviðarholssýni/strok - almenn ræktun

Kviðarholssýni/strok - svepparæktun

Kviðarholssýni/strok - berklaræktun

Kviðskilunarvökvi - almenn ræktun

Pöntun: Beiðni um sýklarannsókn eða Cyberlab innan LSH. Verð: Sjá Gjaldskrá

Ábending

Grunur um lífhimnubólgu.

Algengustu einkenni eru kviðverkir og eymsli, hiti og ógleði.

Bakteríur eru helstu sýkingarvaldar í lífhimnubólgu, en það fer eftir orsökum hvaða örverur er líklegast að finna.

Helstu orakir lífhimnubólgu eru:

1. Rof á görn af ýmsum orsökum (t.d. vegna botnlangabólgu, sarpbólgu í ristli (e. diverticulitis), rof á magasári, brisbólgu, gallblöðrubólgu).

Sýkingarvaldar eru yfirleitt þær bakteríur (og sveppir) sem eru hluti af þarmaflórunni. Stundum eru margar tegundir sem valda sýkingu.

2. Lífhimnubólga í kjölfar ascites (uppsöfnun kviðarholsvökva t.d. v/ skorpulifurs og/eða lifrarbilunar), þ.e. 'Spontaneous bacterial peritonitis'.

Bakteríur berast oftast blóðleiðis og yfirleitt er ein bakteríutegund sýkingarvaldurinn.

3. Kviðskilun

Við kviðskilun vegna nýrnabilunar er skilunarvökva hellt inn í kviðarholið, hann látinn liggja um stund meðan að úrgangsefni sogast úr háræðum lífhimnunnar í hann og síðan látinn renna út aftur. Þetta er að jafnaði gert á nóttunni heima hjá sjúklingunum. Bakteríur geta borist inn i kviðarholið með þessu lagi og leitt til alvarlegrar sýkingar.

Því er ræktað frá vökvanum ef sýkingareinkenni (t.d. skýjaður vökvi, kviðverkir, hiti, ógleði) eru til staðar.

Sýkingarvaldar í kviðskilun eru oftast bakteríur komnar utanfrá, en nánast hvaða baktería sem er (eða sveppur) getur valdið sýkingu. Stafýlokokkar frá húð, Enterobacteriaceae og viridans Streptokokkar eru þó algengastir.

Lífhimnusýkingar af völdum sveppa sjást oftast í tengslum við lífhimnuskilun og við rof á meltingarvegi t.d. vegna skurðagerða.

Candida

er algengasti sveppurinn í lífhimnu- og kviðarholssýkingum, sem eru næstalgengustu ífarandi

Candida

sýkingar (á eftir blóðsýkingum) (3,4). Sjúklingar með

Candida

í lífhimnusýkingu hafa verri horfur en þeir sem einungis hafa bakteríusýkingu (5-7).

Atýpískar mýkóbakteríur geta valdið lífhimnubólgu hjá sjúklingum sem er í kviðskilun.

Mycobacterium tuberculosis

veldur örsjaldan lífhimnubólgu.

Mögulegar viðbótarrannsóknir:

Actinomycesræktun.

Grunnatriði rannsóknar

Sýnataka

Sending og geymsla

Niðurstöður

Svar

Túlkun

Heimildir

2.02.16 Kviðarholsvökvi - bakteríur, sveppir, mýkóbakteríur

Ritstjórn

Samþykkjendur

Ábyrgðarmaður

Útgefandi